AA
SOCAR Türkiye Üst Yöneticisi (CEO) Elchin Ibadov, STAR
Rafinerisi’nin, Türkiye’deki petrol ürünü ihtiyacının ortalama yüzde 25’ini
karşıladığını belirtiyor.
Ibadov, gazetecilere yapmış olduğu sunumda, 2008 senesinde ortalama
2 milyar dolarlık bir yatırımla SOCAR’ın, Petkim’in yüzde 51’ine haiz olarak
Türkiye’de faaliyete başladığını anımsattı.
O dönemden bu yana Petkim’den Azerbaycan’a temettü
ödenmediğini vurgulayan Ibadov, şu şekilde konuştu:
Petkim’in elde etmiş olduğu tüm karlar, yine Türkiye’de yatırım için kullanılmış oldu. SOCAR olarak Petkim’e 2 milyar dolarlık yatırım yapmış olup yüzde 51’ine haiz olduktan sonrasında 1,6 milyar dolar daha yatırım yapmış bulunmaktayız. Türkiye’deki talebin yüzde 12’sini karşılıyoruz. Eskiden daha yüksek bir oranda karşılıyorduk fakat doğal piyasa büyüdükçe, talep arttıkça bu anlamda da payımız yüzde 12’ler civarında.
“STAR
Rafinerisi 2018’de tamamlandı”
Dünyadaki en başarı göstermiş rafineri ve petrokimya tesislerinin
birbirleriyle entegre olarak çalışan tesisler olduğuna işaret eden Ibadov, bu
ihtiyacı gördükleri için 2014 senesinde başlayıp 2018 senesinde tamamlanan STAR
Rafinerisi’ni inşa ettiklerini belirtti.
Ibadov, bu rafinerinin 6,7 milyar dolarlık bir yatırım
değeriyle o dönemde Türkiye Cumhuriyeti tarihinde tek noktaya meydana getirilen en büyük
yatırım olarak tarihe geçtiğinin altını çizerek, şu değerlendirmede bulunmuş oldu:
Bugün STAR Rafineri, 11 milyon ton ham petrol yapım ediyor, işliyor ve rafinaj ürün üretiyor. Bu da Türkiye’deki petrol ürünü ihtiyacının ortalama yüzde 25’ini karşılıyor. Doğal ki bu kafi değil fakat piyasanın mühim seviyede dışa bağımlılığını azalttığımız için, Türkiye’nin cari açığına her yıl 1 milyar dolara yakın bir değerde katkıda bulunmanın gururunu yaşıyoruz.
“2022 senesinde kapasite kullanımı yüzde 113 oldu”
Geçen senenin, finansal ve operasyonel anlamda en başarı göstermiş
dönemleri olduğuna da dikkati çeken Ibadov, şunları söylemiş oldu:
STAR’ın 2022 senesinde kapasite kullanımı yüzde 113 oranında gerçekleşti. Rafinerilerde standart bir kapasite kullanım oranı oluyor fakat siz etkin planlama, kıymet yaratma teşebbüsleriyle, üst düzey mühendislik çözümleriyle ilave bir yatırım yapmadan rafinerinin kapasitesinin üstünde üretim yapabiliyorsunuz. Sözgelişi 10 milyon tonluk standart kapasitemiz var fakat biz üretimimizi 11,3 milyon ton olarak gerçekleştirebildik ki bu da yüzde 113’lük bir kapasite kullanım oranı oldu.
“Petkim’in, 2023 senesinde 240 milyon dolar daha ödeyerek STAR
Rafinerisi’nden yüzde 6 daha hisse alması söz mevzusu”
Petkim’in, 2023 senesinde 240 milyon dolar daha ödeyerek STAR
Rafinerisi’nden yüzde 6 daha hisse almasının söz mevzusu bulunduğunu anımsatan
Ibadov, sadece bu miktarın bilhassa petrokimya sektörünün iyi durumda olmadığı
ve faizlerin de yüksek olduğu dönemde Petkim’in nakit durumunu zora sokacağı
mevzusunda Petkim ve SOCAR’ın anlaştığını dile getirdi.
Petkim’in STAR Rafinerisi’ndeki kârlılıktan yararlanması mevzusu
Petkim’in STAR Rafinerisi’ndeki kârlılıktan ne vakit
yararlanacağı sorusuna ilişkin ise Ibadov, şu detayları verdi:
Petkim, yüzde 12’lik kısma denk gelecek taksitleri ödedi. 2023’ün ekim ayına kadar da hisse devrini tamamlama, resmi olarak belirli izin onay ve dokümantasyona doğal olarak. Ekim ayına kadar o süreç tamamlandıktan sonrasında Petkim artık STAR’ın yüzde 12’sinin sahibi olacak efektif olarak ve STAR’ın elde etmiş olduğu kârın yüzde 12’si her yıl muhasebe tekniğiyle Petkim’in kâr zarar tablosunda artı olarak gözükecek.
“2023 itibarıyla Türkiye’ye TANAP’tan giren gaz miktarı
ortalama 21 milyar metreküp”
Türkiye’nin enerji koridoru olma yönündeki hedeflerine en
büyük katkıyı elde eden projelerinden birinin de TANAP bulunduğunu ifade eden
Ibadov, gelecekte TANAP’ın genişletilmesi ve Türkiye üstünden Avrupa’ya daha
fazla organik gazın iletilmesiyle ilgili çalışmaların sürdüğüne değindi.
Türkiye
üstünden Avrupa’ya giden gaz miktarının ise ortalama 22 milyar metreküp
Elchin Ibadov, bu çalışmaların, Türkiye’nin organik gaz
merkezi olması mevzusunda büyük fırsatlar sunduğunu belirterek, 2023 itibarıyla
Türkiye’ye TANAP’tan giren gaz miktarının ortalama 21 milyar metreküpe, Türkiye
üstünden Avrupa’ya giden gaz miktarının ise ortalama 22 milyar metreküpe
ulaşmış olduğu bilgisini paylaştı.
“Türkiye’ye toplam yatırımımız 18 milyar dolara
ulaştı”
SOCAR Türkiye Rafineri ve Petrokimya İş Birimi Başkanı Anar
Mammadov ise SOCAR Türkiye olarak Türkiye’ye toplam yatırımlarının 18 milyar
dolara ulaştığını altını çizdi.
STAR Rafinerisi’nin dizayn kapasitesinin 10 milyon ton
olarak hesaplandığını kaydeden Mammadov, “2022’de yüzde 113 kapasite ile
STAR Rafinerisi’ni çalıştırabildik fakat potansiyelimiz daha yüksek. Kontrol
aşamasında hiçbir yatırım yapmadan STAR’ın kapasitesini yüzde 118’e kadar
yükseltebileceğimizi gördük. Kısaca 365 gün durmadan çalışsak, yüzde 118, kısaca 12
bin tona yakın ham petrol yapım edebiliriz.” diye konuştu.
“Petrokimyada Türkiye’de potansiyel hakikaten oldukça
büyük”
Mammadov, bp ile SOCAR Türkiye’nin yeni bir petrokimya
yatırımı için organize ettiği işbirliğinin askıya alındığı bilgisini vererek,
sözlerini şu şekilde sürdürdü:
Bu projeyi, bp ile ortaklık şeklinde hayata geçirmeyi planlıyorduk. Fakat sonradan bp, topyekün olarak petrokimya sektöründen çıkmaya karar verdi ve tüm varlıklarını sattı. Bu, yatırımı etkileyen birinci unsur oldu. İkincisi de pandemi başladıktan sonrasında tüm dünyada dengeler değişti ve bu değişen koşullarda biz bu projeyi askıya aldık. Fakat bu demek değil ki bu proje ilerlemeyecek. Doğal ki konjonktüre bağlı olarak bu yine değerlendirilebilir. Petrokimyada Türkiye’de potansiyel hakikaten oldukça büyük. Yalnız Türkiye’de değil, bizim sektörümüzde, yapım sektöründe en büyük potansiyele haiz olan alan petrokimya. Bu mevzu da doğal ki bizim devamlı gündemimizde.
