Gündeme getirilen ve 15 Haziran’da uygulamaya geçecek olan gelire endeksli devlet iç borçlanma senedinin (GES) vatandaşa getirilerini uzman isim söyledi.
Gömü ve Maliye Bakanlığı’nın gelire endeksli senetin tanımını, kapsamını, KİT’lerle ilişkisini, Türk Lirası’na değerlenmesine katkısını ve getirisini İstanbul Aydın Üniversitesi, KURSAM Uygulama Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Öğretim Üyesi Murat Adil Salepçioğlu aktardı.
“Vatandaşı dolarizasyona karşı koruyucu bir enstrüman”
Vadandaşın enflasyona karşı kendisini koruyacak bir çalgı aradığını dile getiren Salepçioğlu uygulamayı, “Bu çerçevede dolarizasyona karşı koruyucu enstrümanlardan biri tekrardan kullanıma sokuldu. Dolarizasyona karşı daha oldukça Liralaşma ve dolayısıyla TL mevduat hesaplarına bir kayma söz mevzusu olacak.” şeklinde özetledi.
Sual ve cevaplarla Ges nedir
Sual ve cevaplarla yeni uygulama
Gömü ve Maliye Bakanlığı’nın gelire endeksli senet açıklamasının peşinden dört gözle beklenen uygulama ile ilgili Ensonhaber’e konuşan Salepçioğlu’nun anlatımı ile sual ve cevaplarla GES uygulamasına açıklık getirildi.
-GES uygulaması ne demek?
GES gelir getirici bir senet. Gelir yaratıcı mühim bir enstrüman. Bir tür devlet iç borçlanma senedi. Varlığa dayalı bir menkul kıymet olarak değerlendirebiliriz. Böylelikle belirli bir gelir sağlayacağınızı güvence altına alıyorsunuz.
-KİT’lerle ilişkisi ne?
Vatandaşların yatırımlarını TL cinsel varlıklara yönlendirebilmesi için alternatif bir vasıta. Kamu İktisadi Teşebbüsü (KİT) statüsündeki bazı kuruluşların bütçeye aktarılan kazanç paylarına endekslenen senetleri içeriyor.
-Vadesi ne kadar?
1 senenin üstünde vadesi olan, 3 aylık ödemeler şeklinde meydana gelen bir uygulama.
-Uygulamanın amacı ne?
Yurttaşlarımızın tasarruflarını Türk Lirası cinsel varlıklarda değerlendirebilmelerinin teşvik edilmesi ve yatırımcı tabanının genişletilmesi amaçlanıyor.
-GES daha ilkin de uygulandı mı?
GES daha önceki dönemlerde de uygulamaya alınmış bir tür gelir ortaklığı senedi olarak, Turgut Özal döneminde köprü ve otoyolların gelir ortaklığında kullanıldı.
-Getiri oranı ne olacak?
3 ayda bir ödenecek kuponlar için uygulanacak asgari getiri garantisi yardımıyla, vatandaşların gelir paylarındaki değişimlerden negatif etkilenmesi önlenmiş olacak. Sadece getiri oranı yüzde olarak şu anda belli değil.
TÜİK’in açıklamış olduğu senelik enflasyon üstünde bir eğilim yaratacağını göreceğiz. Dün bunu de destekleyen BDDK, TCMB ve SPK tarafında açıklamalar da peş peşe geldi.
-Senedin yatırımcıya sağlayacağı nihai getiri oranı iyi mi hesaplanacak?
Bu uygulamada kamu kurum ve kuruluşlarından buraya aktarılacak gelir, belirli bir oran üstünden ve 3 aylık ödemeler şeklinde gerçek kişilere aktarılacak. 15 Haziran’da talep toplama işlemlerinin başlanması sonrasında karşımıza tablo net olarak ortaya çıkacak.
-GES talep toplama işlemleri ne vakit başlamış olacak?
Gömü ve Maliye Bakanlığı, gelire endeksli devlet iç borçlanma senedi (GES) talep toplama işlemleri 15 Haziran 2022’den itibaren gerçekleştirilecek.
-İhracı hangi yolla olacak?
GES’ler, ülkemiz genelinde gerçekleştirilecek duyuru ve talep toplama işlemleri kanalıyla ihraç edilecek.
-Asgari gelir getirisi garantisi ne anlama geliyor?
DİBS getiri olarak gerçek kişilere satışı meydana getirilen ve belirlinin kriter ve ölçütlere bakılırsa de getirisi olan mühim getiri yaratıcı enstrümanlardandır.
-Finansal piyasaların GES’ten beklentisi nedir?
Finansal piyasaların beklentisi daha oldukça enflasyona dayalı bir enstrüman olarak öngörülüyor.
Bu tür bir gelire endeksli DİBS diye özetlemek gerekirse özetlediğimiz “Devlet İç Borçlanma Senetleri” şeklindeki bir enstrumanın getirileri finansal piyasalarca takip edilecek.
-Uygulamanın ayrıntıları ne vakit netleşecek?
Uygulamanan bilgileri ve düzenleme 15 Haziran’da netleşecek.
-Uygulamanın Türk ekonomisine tesiri ne olacak?
Uygulamanını ekonomiye tesirini, detayların açıklanmış olduğu tarih olan 15 Haziran’da göreceğiz. Dolarizasyona karşı TL’nin korunmasına destek olması beklentisi taşınıyor.
-Uygulamanın kur baskısına tesiri olacak mı?
Kur korumalı mevduat hesabı, kurun önünde bir takoz tesiri yarattı. GES’in de kur önünde Liralaşmaya tesiri olması umut ediliyor.
-Uygulamanın riski nedir?
Enflasyona karşı korumalı olan bir yatırımdan daha azca riskli bir yatırım aracıdır. Hazineye de minimum bir risk ortaya koyar. Aktarılacak gelir de güvenli bir limandır.
Örnek hesaplama
GES uygulamasında 100 liranızı hesaba yatırıp, bir yılda senelik enflasyon kadar olan yüzde 70 (Bu sayı netleşmedi) gelir elde ediyorsunuz ve bunu 3’er aylık vadelerle alıyorsunuz.
