AA & Ensonhaber
The Guardian’ın haberine nazaran, Coventry kenti milletvekili Taiwo Owatemi, 1960’lı yıllarda İngiltere’ye yeni gelen ve İngilizce bilgisi azca olan göçmen hanımefendilerin denek olarak kullanıldığı araştırmaya ilişkin yeni bir yasal soruşturma istedi.
Cardiff Üniversitesinden Prof. Peter Elwood’ın yürüttüğü ve Tıbbi Araştırma Konseyi’nin (MRC) fon sağlamış olduğu araştırma, ilk kez 1995 yılında yapılmış “Ölümcül Deneyler” belgeselinde ortaya çıkarıldı.
Göçmen bayanlara radyasyonlu ekmek yedirdiler
MRC’nin teyit etmiş olduğu bilgilere nazaran, 1969’da piyasaya çıkan söz mevzusu araştırmada, 21 Hint asıllı göçmen hanıma, gamma ve beta radyasyonu yürüyerek Demir-59 izotopu içeren “çapati” verildi.
Cenup Asya nüfusunda demir eksikliği üstüne meydana getirilen araştırmada, ekmeği tüketen göçmen hanımefendilerin ondan sonra Oxfordshire’daki Atomik Enerji Araştırma Kurumu’na (AERE) götürülerek, ışınım seviyelerine nazaran vücutlarının emdiği demir miktarının hesaplandığı bildirildi.
Deneyin ilk kez gün yüzüne çıkmış olduğu yıllarda kimliği belirlenen birkaç katılımcı hanım, deneyde radyoaktif izotopların kullanıldığının bilincinde olmadıklarını ve gözlem için onay vermediklerini belirtti.
Milletvekili Owatemi, eylülde Avam Kamarası açıldığında söz mevzusu araştırmayı gündeme taşıyacağını ve yasal soruşturma talebinde bulunacağını kaydederek, “En öncelikli endişem, bu araştırmada denek olarak kullanılan bayanlar ve ailelerine yönelik.” ifadelerini kullandı.
Owatemi, araştırma sonrasında uzun solukta iştirakçilerin sağlığı hakkında bir denetim mekanizması olmamasının “dehşet verici” bulunduğunu belirtti.
Warwick Üniversitesi’nden akademisyenlerle emek harcayarak araştırmadaki bayanlara ulaşmaya çalıştıklarını söyleyen Owatemi, söz mevzusu bayanlara yol göstericilik yaparak gerekseme duydukları desteği almalarını sağlamayı hedeflediklerini aktardı.
MRC soruşturması
MRC’nin 1998 soruşturmasında, araştırmanın yarattığı sıhhat riskinin “oldukça düşük” ve katılımcılardaki ışınım seviyelerinin “o dönemde çekilen tek bir göğüs röntgeninde ya da ortalama üç ayda maruz kalınan naturel radyasyona eşit” bulunduğunu bildirdi.
Söz mevzusu soruşturma raporunda, araştırma ekibinin çoğunlukla iştirakçilerin evlatlarından tercüme yapmasını istediği, “hanımefendilerin konuşmuş olduğu dil ve lehçelerde ‘ışınım’ kelimesinin karşılığının olmayabileceği” ve araştırmanın çevirmenine erişilemediği kaydedildi.
MRC, soruşturma tarihinden bugüne araştırma uygulamaları, etik ve yönetmeliğin iyileştirildiğini vurgularken Cardiff Üniversitesi mevzuya ilişkin izahat yapmadı.
